Tác giả: Crypto Dan
Biên dịch: Saoirse, Foresight News
Mọi người luôn thắc mắc tại sao hầu hết các token đều về zero, chỉ trừ một số ít ngoại lệ như Hyperliquid.
Tất cả đều có thể quy về một vấn đề mà không ai thảo luận thẳng thắn: cuộc chơi cấu trúc giữa cổ phần công ty và người nắm giữ token.
Hãy để tôi giải thích bằng ngôn ngữ đơn giản.
Hầu hết dự án tiền mã hóa thực chất chỉ là công ty kèm token
Chúng có các đặc điểm sau:
-
Một công ty thực thể
-
Người sáng lập nắm giữ cổ phần
-
Nhà đầu tư mạo hiểm có ghế trong hội đồng quản trị
-
Giám đốc điều hành (CEO), Giám đốc công nghệ (CTO), Giám đốc tài chính (CFO)
-
Mục tiêu lợi nhuận
-
Kỳ vọng thoái vốn (thu tiền mặt) trong tương lai
Sau đó, họ phát hành kèm một loại token.
Vấn đề nằm ở đâu?
Chỉ một trong hai bên có thể thu giữ giá trị, và cổ phần hầu như luôn là bên thắng cuộc.
Tại sao cơ chế tài trợ kép (cổ phần + token) không hoạt động
Nếu một dự án vừa huy động vốn qua cổ phần, vừa phát hành bán token, ngay lập tức sẽ phát sinh các yêu cầu lợi ích mâu thuẫn:
Yêu cầu từ phía cổ phần:
-
Doanh thu → chảy vào công ty
-
Lợi nhuận → chảy vào công ty
-
Giá trị → thuộc về cổ đông
-
Quyền kiểm soát → thuộc về hội đồng quản trị
Yêu cầu từ phía token:
-
Doanh thu → chảy vào giao thức
-
Cơ chế mua lại / đốt token
-
Quyền quản trị
-
Tăng giá trị
Hai hệ thống này sẽ mãi đấu đá lẫn nhau.
Hầu hết người sáng lập cuối cùng sẽ chọn con đường làm hài lòng các nhà đầu tư mạo hiểm, và giá trị của token sẽ liên tục bị thất thoát.
Đây là lý do tại sao ngay cả khi nhiều dự án "thành công trên bề mặt", token của chúng vẫn không tránh khỏi số phận về zero.
Tại sao Hyperliquid nổi bật trong lĩnh vực mà 99.9% dự án thất bại
Ngoài việc là giao thức có doanh thu phí giao dịch cao nhất trong ngành công nghiệp crypto, dự án này còn tránh được "sát thủ" lớn nhất khiến token thất bại - các vòng gọi vốn cổ phần từ các nhà đầu tư mạo hiểm.
Hyperliquid chưa bao giờ bán cổ phần của mình, không có hội đồng quản trị do các nhà đầu tư mạo hiểm chi phối, và do đó không có áp lực dẫn dắt giá trị về công ty.
Điều này cho phép dự án làm được điều mà hầu hết các dự án khác không thể: dẫn toàn bộ giá trị kinh tế về giao thức, thay vì chảy vào thực thể công ty.
Đây chính là nguyên nhân cốt lõi khiến token của nó có thể trở thành "ngoại lệ" trên thị trường.
Tại sao token về mặt pháp lý không thể hoạt động giống như cổ phiếu
Mọi người luôn hỏi: "Tại sao chúng ta không thể để token trực tiếp tương đương với cổ phiếu công ty?"
Bởi vì một khi token có bất kỳ đặc điểm nào sau đây, nó sẽ bị coi là "chứng khoán chưa đăng ký":
-
Chi trả cổ tức
-
Quyền sở hữu
-
Quyền bỏ phiếu của công ty
-
Quyền đòi hỏi lợi nhuận hợp pháp
Khi đó, toàn bộ cơ quan quản lý Hoa Kỳ sẽ siết chặt dự án chỉ trong một đêm: các sàn giao dịch không thể niêm yết token đó, người nắm giữ phải hoàn thành KYC, và việc phát hành toàn cầu của nó sẽ cấu thành vi phạm pháp luật.
Do đó, ngành công nghiệp crypto đã chọn một con đường phát triển khác.
Cấu trúc pháp lý tối ưu (được các giao thức thành công áp dụng)
Ngày nay, mô hình "lý tưởng" như sau:
-
Công ty không thu được bất kỳ doanh thu nào, tất cả phí giao dịch thuộc về giao thức;
-
Người nắm giữ token nhận giá trị thông qua cơ chế giao thức (như mua lại, đốt, phần thưởng staking, v.v.);
-
Người sáng lập nhận giá trị thông qua token, thay vì thông qua cổ tức;
-
Không tồn tại cổ phần của các nhà đầu tư mạo hiểm;
-
DAO nắm quyền kiểm soát quyết định kinh tế, thay vì công ty;
-
Hợp đồng thông minh tự động phân bổ giá trị trên chuỗi;
-
Cổ phần trở thành "trung tâm chi phí", chứ không phải "trung tâm lợi nhuận".
Cấu trúc này cho phép token hoạt động gần giống cổ phiếu về mặt chức năng kinh tế, đồng thời không kích hoạt luật chứng khoán, và Hyperliquid hiện là trường hợp thành công điển hình nhất.
Nhưng ngay cả cấu trúc lý tưởng nhất cũng không thể hoàn toàn loại bỏ mâu thuẫn
Chừng nào vẫn còn tồn tại công ty thực thể, thì mâu thuẫn lợi ích tiềm ẩn sẽ luôn tồn tại.
Con đường duy nhất để đạt được trạng thái "không mâu thuẫn" thực sự là đạt đến hình thái cuối cùng như Bitcoin / Ethereum:
-
Không có công ty thực thể
-
Không có cổ phần
-
Giao thức vận hành tự chủ
-
Công việc phát triển được tài trợ bởi DAO
-
Có thuộc tính cơ sở hạ tầng trung lập
-
Không tồn tại thực thể pháp lý có thể bị tấn công
Để đạt được mục tiêu này là cực kỳ khó khăn, nhưng những dự án cạnh tranh nhất đang hướng theo xu hướng này.
Thực tế cốt lõi
Hầu hết token thất bại không phải do "tiếp thị kém" hay "môi trường thị trường giá xuống", mà là do thiết kế cấu trúc của chúng có khiếm khuyết.
Nếu một dự án có bất kỳ đặc điểm nào sau đây, thì về mặt toán học, token đó căn bản không thể đạt được mức tăng giá trị bền vững lâu dài, những thiết kế như vậy ngay từ đầu đã định sẵn thất bại:
-
Đã gọi vốn cổ phần từ các nhà đầu tư mạo hiểm
-
Đã gọi vốn token riêng tư (private sale)
-
Đặt cơ chế mở khóa token cho nhà đầu tư
-
Cho phép công ty giữ lại doanh thu
-
Sử dụng token như phiếu giảm giá tiếp thị
Ngược lại, những dự án có các đặc điểm sau sẽ đạt được kết quả cuối cùng hoàn toàn khác biệt:
-
Dẫn giá trị trực tiếp về giao thức
-
Tránh gọi vốn cổ phần từ các nhà đầu tư mạo hiểm
-
Không đặt cơ chế mở khóa token cho nhà đầu tư
-
Đồng nhất lợi ích giữa người sáng lập và người nắm giữ token
-
Làm cho công ty mất đi tầm quan trọng về mặt kinh tế
Thành công của Hyperliquid không phải là "may mắn", mà bắt nguồn từ thiết kế có suy nghĩ thấu đáo, mô hình tokenomics hoàn thiện và sự đồng nhất lợi ích cao độ.
Vì vậy, lần tới khi bạn nghĩ rằng mình "đã tìm thấy token tiềm năng tăng 100 lần tiếp theo", có thể bạn đã tìm thấy, nhưng trừ khi dự án đó có thể áp dụng thiết kế tokenomics kiểu mà Hyperliquid đã tiên phong, nếu không kết cục cuối cùng của nó vẫn sẽ là về zero một cách từ từ.
Giải pháp
Chỉ khi các nhà đầu tư ngừng cung cấp vốn cho những dự án có thiết kế khiếm khuyết, thì các dự án mới bắt tay vào tối ưu hóa tokenomics. Các dự án sẽ không thay đổi vì bạn phàn nàn, chỉ khi bạn ngừng bỏ tiền vào đó, họ mới điều chỉnh.
Đây là lý do tại sao các dự án như MetaDAO và Street lại quan trọng với ngành đến vậy - chúng đang mở ra tiêu chuẩn mới cho cấu trúc token và yêu cầu các đội dự án chịu trách nhiệm.
Hướng phát triển tương lai của ngành nằm trong tay bạn, vì vậy hãy phân bổ tiền của mình một cách hợp lý.