Chỉ cần bạn có thể vay tiền, tại sao phải bán coin?
Câu châm ngôn từng chỉ lưu truyền trong giới cá voi tiền mã hóa, giờ đây đã trở thành tín điều chính thức của sáu ngân hàng lớn nhất Phố Wall.
Theo người sáng lập MicroStrategy, Michael Saylor tiết lộ, các tổ chức tài chính hàng đầu bao gồm JPMorgan, Citi, Bank of America đã âm thầm khởi động một nghiệp vụ cách mạng: chấp nhận Bitcoin làm tài sản thế chấp, cấp tín dụng bằng tiền pháp định cho khách hàng.
Đừng xem thường tin tức không lên trang nhất này. Nếu việc thông qua ETF là Bitcoin đã bước vào tài khoản chứng khoán Phố Wall, thì "chấp nhận thế chấp" đồng nghĩa với việc Bitcoin đã bước vào cốt lõi bảng cân đối kế toán của Phố Wall.
Đây là một sự biến đổi chất về tính chất tiền tệ: Bitcoin không còn chỉ là quân cờ để giao dịch, nó chính thức giành được địa vị "Tài sản thế chấp đỉnh cao (Pristine Collateral)" ngang hàng với trái phiếu chính phủ Mỹ và vàng. Từ đây, người nắm giữ Bitcoin không cần bán đi một Satoshi nào, vẫn có thể có được tính thanh khoản.
Một bánh đà tín dụng "chỉ mua không bán" đang từ từ quay.
Mỗi người đều là MicroStrategy
Bốn năm qua, Michael Saylor đã làm cả thế giới kinh ngạc bằng một chiến lược gần như điên rồ: phát hành trái phiếu mua coin, thế chấp mua coin, rồi lại phát hành trái phiếu, lại mua coin.
Cách chơi "chân trái đạp chân phải" bay lên trời xoáy ốc này trước đây có một rào cản lớn - bạn phải là một công ty niêm yết, hoặc một tỷ phú có xếp hạng tín dụng cực cao, mới có thể vay tiền với lãi suất thấp. Các tổ chức thông thường và cá nhân có giá trị ròng cao nếu muốn dùng Bitcoin đổi lấy tiền mặt, thường chỉ có thể đến các giao thức DeFi (đối mặt rủi ro hợp đồng bị hack) hoặc các nền tảng cho vay hạng hai (đối mặt rủi ro sử dụng sai kiểu FTx), lãi suất cao ngất và đầy bất trắc.
Giờ đây, Phố Wall đã phá vỡ rào cản này.
Khi JPMorgan và Citi bắt đầu chấp nhận thế chấp BTC, đồng nghĩa họ đã chuẩn hóa, sản phẩm hóa, hợp thức hóa chiến lược của Saylor.
Hãy tưởng tượng cảnh này: một văn phòng gia đình nắm giữ 1000 BTC, trước đây nếu cần 10 triệu USD để luân chuyển, họ phải bán bớt Bitcoin, không chỉ phải nộp thuế lợi tức vốn cao ngất, mà còn mất đi không gian tăng giá trong tương lai. Bây giờ, họ chỉ cần thế chấp Bitcoin cho ngân hàng, là có thể nhận được 10 triệu USD tiền mặt.
- Về thuế: Khoản vay không phải là thu nhập, không cần nộp thuế.
- Về tài sản: Quyền sở hữu Bitcoin vẫn nằm trong tay họ, họ vẫn được hưởng lợi từ việc giá coin tăng.
Đây chính là chiến lược "Mua, Vay, Giữ đến chết (Buy, Borrow, Die)" phổ biến trong tầng lớp giàu có. Khi chiến lược này được Phố Wall phổ cập đến toàn bộ thị trường crypto, logic áp lực bán của Bitcoin sẽ được viết lại hoàn toàn: trên thị trường này, những bàn tay kim cương thực sự sẽ không cần phải bán coin nữa.
Mở rộng tín dụng: Tiền pháp định chảy vào như nước
Từ góc nhìn vĩ mô, đây cũng là bước then chốt nhất trong quá trình tiền tệ hóa Bitcoin: Tạo lập tín dụng (Credit Creation).
Trong hệ thống tài chính hiện đại, tiền tệ không chỉ được ngân hàng trung ương in ra, mà còn được các ngân hàng thương mại cho vay ra. Khi ngân hàng chấp nhận bất động sản làm thế chấp để cho vay USD, bất động sản đã tham gia vào việc mở rộng tín dụng của USD; khi ngân hàng chấp nhận Bitcoin làm thế chấp để cho vay USD, Bitcoin trên thực tế đã trở thành neo phát hành cho "USD bóng".
Điều này có nghĩa, con đê ngăn cách giữa hệ thống Bitcoin và hệ thống tiền pháp định đã bị đánh sập.
Trước đây, để đẩy giá Bitcoin lên cao, cần có dòng tiền "chảy vào ròng" bằng tiền thật. Giờ đây, thông qua thế chấp vay mượn, bản thân Bitcoin có thể tạo ra sức mua mới. Bạn thế chấp BTC vay USD, có thể dùng số USD đó để mua thêm BTC (hoặc mua nhà, mua cổ phiếu).
Điều này tạo thành một bánh đà tín dụng (Credit Flywheel) tích cực: Giá coin tăng -> Giá trị tài sản thế chấp tăng -> Hạn mức có thể vay tăng -> Cho vay nhiều tiền pháp định hơn -> Mua nhiều tài sản hơn -> Giá coin tiếp tục tăng.
Chỉ cần biến động dài hạn của Bitcoin trong mô hình quản lý rủi ro của ngân hàng là có thể kiểm soát, bánh đà này sẽ dẫn dắt dòng thanh khoản tiền pháp định với quy mô khổng lồ như con số thiên văn. Đây là chất xúc tác còn mạnh mẽ hơn cả dòng tiền vào ETF, bởi ETF là sự tích lũy vốn tuyến tính, còn tín dụng là sự mở rộng theo cấp số nhân có đòn bẩy.
Sự im lặng cho phép của cơ quan quản lý và sự diệt vong của SAB 121
Việc sáu ngân hàng lớn dám làm như vậy, tự thân nó đã là một tín hiệu chính trị lớn.
Nên biết rằng, SAB 121 (Thông báo kế toán nhân viên số 121) của SEC trước đây từng là một vòng kim cô, nó yêu cầu các ngân hàng lưu ký tài sản crypto phải ghi nhận các tài sản này vào bảng cân đối kế toán như một khoản nợ, điều này làm tăng áp lực vốn chủ sở hữu của ngân hàng lên rất lớn, trên thực tế là cấm ngân hàng dính líu đến lưu ký crypto.
Giờ đây, việc các ông lớn Phố Wall tập thể triển khai nghiệp vụ cho vay thế chấp, chứng tỏ SAB 121 trên thực tế thi hành đã không còn tồn tại, hoặc nói cách khác, các ngân hàng đã tìm ra con đường vượt qua (hoặc được miễn trừ) quy định.
Điều này không có gì lạ. Khi quy mô Bitcoin ETF vượt trăm tỷ USD, Bitcoin đã trở nên quá lớn để có thể phớt lờ. Thay vì để các tài sản giá trị cao này chảy về các công ty crypto nguyên bản như Coinbase, chi bằng để "Tiền cũ (Old Money)" thông qua nghiệp vụ lưu ký và tín dụng nắm giữ chặt chúng trong tay.
Đây là một cuộc chuyển giao quyền lực. Quyền định giá và quyền kiểm soát thanh khoản của Bitcoin, đang chuyển từ các sàn giao dịch như Binance, về tòa nhà trụ sở chính của JPMorgan ở Manhattan.
Rủi ro: Sự tàn khốc của việc giảm đòn bẩy
Tất nhiên, bánh đà có thể quay thuận, cũng có thể quay ngược.
Khi chúng ta đưa Bitcoin vào hệ thống tín dụng truyền thống, cũng đồng nghĩa chúng ta đang phơi bày Bitcoin trước những rủi ro khủng hoảng nợ truyền thống.
Dù "không bao giờ bán coin" nghe rất hay, nhưng vay mượn là có ngưỡng thanh lý (Margin Call). Khi giá Bitcoin có đợt điều chỉnh mạnh trên 30%, hệ thống quản lý rủi ro của ngân hàng sẽ lạnh lùng tàn nhẫn hơn bất kỳ giao thức DeFi nào. Họ sẽ ép bán tài sản thế chấp để thu hồi khoản vay.
Đợt tăng giá được dẫn dắt bởi tín dụng kiểu này, thường đi kèm với quá trình giảm đòn bẩy đẫm máu hơn. Thị trường Bitcoin trong tương lai, có lẽ biến động sẽ giảm do sự tham gia của các tổ chức, nhưng một khi xảy ra sụp đổ hệ thống, phản ứng dây chuyền của nó sẽ không còn giới hạn trong giới crypto, mà có thể lan sang thị trường tài chính truyền thống.
Cẩm nang sinh tồn cho nhà đầu tư
Đối mặt với chu kỳ mới "tín dụng hóa" này, nhà đầu tư thông thường nên ứng phó thế nào?
Học cách "tư duy nợ":
- Trước đây mục tiêu của bạn là "tích trữ nhiều coin hơn", rồi đợi tăng bán thành U.
- Tương lai mục tiêu của bạn nên là "tích trữ nhiều tài sản chất lượng (BTC) hơn", xây dựng lịch sử tín dụng tốt, học cách dùng các khoản vay lãi suất thấp như giới nhà giàu để giải quyết chi tiêu sinh hoạt, giữ lại quyền hưởng lợi từ tài sản.
Cảnh giác "Thần chết đòn bẩy":
- Phố Wall chơi nổi "bánh đà vay mượn" vì họ có vốn ký quỹ vô hạn và công cụ phòng ngừa rủi ro.
- Nhà đầu tư nhỏ lẻ thông thường nếu bắt chước Saylor thực hiện thế chấp vòng (thế chấp BTC mua BTC), nhất định phải kiểm soát tỷ lệ cho vay trên giá trị (LTV). Bitcoin vẫn là tài sản biến động cao, khuyến nghị LTV không bao giờ vượt quá 30%-40%, để lại cho bản thân đệm an toàn giảm giá trên 50%. Đừng gục ngã vì bị thanh lý bắt buộc trước bình minh.
Theo dõi "Sự trở lại của CeFi":
- Khi các ngân hàng tham gia cuộc chơi, cho vay tập trung (CeFi) sẽ đón mùa xuân thứ hai, nhưng lần này nhân vật chính không phải là Celsius hay BlockFi, mà là các tổ chức có giấy phép hợp quy. Hãy chú ý những nền tảng quản lý tài sản crypto có kênh ra vào tiền pháp định thông suốt, và có hợp tác sâu với ngân hàng, chúng có thể là cửa ngõ cho miếng bánh lợi nhuận mới.
